Cháo hà thủ ô (một loại cháo thuốc bổ âm)

**[Nguyên liệu nấu cháo]** 15-20 gam Lạc Tiên (30-60 gam nếu tươi), một ít đường phèn, và 2 lạng (khoảng 100 gam) gạo nếp.

**[Công dụng và Chỉ định]** Bổ âm, dưỡng phế, lợi tiểu, giải khát. Thích hợp cho người phổi âm hư, ho khan ít hoặc không có đờm, khát nước, khô miệng lưỡi, sốt nhẹ dai dẳng sau sốt cao, và cũng có thể dùng làm liệu pháp ăn kiêng hỗ trợ cho nhiều loại bệnh tim và suy tim.


**[Cách chế biến]** Đầu tiên, rửa sạch Lạc Tiên tươi, bỏ rễ, thái nhỏ, sắc lấy nước cốt. Bỏ bã. Hoặc, sắc lấy Lạc Tiên khô, bỏ bã. Cho gạo nếp và một lượng nước vừa đủ vào nấu thành cháo loãng. Sau khi cháo chín, cho đường phèn vào, ninh nhỏ lửa một hai lần.


【Giải thích ý nghĩa của cháo】 Ngọc trúc, còn gọi là Ngọc trúc (蕤), là thân rễ của cây thân thảo lâu năm thuộc họ Loa kèn. Ngọc trúc tươi ngon nhất khi dài, mọng nước, màu trắng vàng, bóng. Ngọc trúc có vị ngọt, tính bình, giàu dịch cơ thể, đi vào kinh phế vị. Công dụng của nó là dưỡng phế vị, dùng để chữa các bệnh do khí âm ở phế vị không đủ.

Ngay từ thời Thần Nông Bản Thảo Kinh (Thần Y Dược), Ngọc trúc đã được liệt kê là một loại dược liệu thượng hạng, có tác dụng "chữa các chứng bệnh, dùng lâu ngày sẽ làm mờ nám, cải thiện sắc mặt, trường thọ". Danh y Miêu Hi Dũng thời nhà Minh đã giải thích thêm về điều này, nói rằng *Polygonatum odoratum* "có thể nuôi dưỡng ngũ tạng, bổ khí huyết; một khi nguyên nhân gốc rễ được điều trị, các bệnh khác sẽ tự nhiên biến mất. Huyết, thuộc tính âm, chi phối vẻ ngoài trẻ trung, trong khi khí, thuộc tính dương, chi phối sự nhẹ nhàng của cơ thể." *Diannan Bencao* (Bản thảo dược Vân Nam) cũng cho rằng *Polygonatum odoratum* có tác dụng "bổ khí huyết, tăng cường tỳ vị". Trong y học cổ truyền Trung Quốc, nó thường được dùng để điều trị ho khan và ho ra máu do phổi âm hư và nhiệt sau các bệnh sốt, cũng như các chứng tổn thương âm vị, âm hư kèm theo nóng trong, khát nước và đói quá mức. Nghiên cứu y học hiện đại cho thấy *Polygonatum odoratum* chứa chất nhầy, thủy phân tạo ra fructose, glucose và arabinose, đồng thời chứa vitamin A và ancaloit. Các thí nghiệm dược lý đã xác nhận rằng *Polygonatum odoratum* có tác dụng hạ đường huyết và trợ tim, do đó có thể điều trị bệnh tiểu đường và cũng có thể được sử dụng cho bệnh suy tim ở bệnh nhân mắc bệnh tim. Các báo cáo lâm sàng cho thấy năm trường hợp suy tim (độ 1-1) do bệnh thấp tim, bệnh động mạch vành và bệnh tim phổi, được điều trị chủ yếu bằng Polygonatum odoratum, đã cho thấy sự kiểm soát suy tim trong vòng 5-10 ngày sau khi dùng. Nấu Polygonatum odoratum với cháo gạo có thể kéo dài thời gian lưu trú của các hoạt chất trong đường tiêu hóa, giúp hấp thụ hoàn toàn và nâng cao hiệu quả. Theo "Công thức Cháo, Tập Sáu, Bài Thuốc Thảo Dược", cháo Polygonatum odoratum điều trị chứng suy phổi và khó thở, dưỡng ẩm cho da và chữa chảy nước mắt quá nhiều. Nghiên cứu khoa học hiện đại đã chỉ ra rằng ứng dụng lâm sàng của cháo Polygonatum odoratum đã phát triển và có thể được sử dụng như một liệu pháp ăn kiêng bổ sung cho bệnh nhân suy tim.


**Nguồn:** "Công thức Cháo"

**Lưu ý:** Cháo hà thủ ô được dùng trong 5-7 ngày, mỗi liệu trình một lần, uống vào buổi sáng và buổi tối. Vì hà thủ ô là một chất làm ẩm có vị ngọt và béo, nên tránh dùng cho những bệnh nhân bị ứ đọng đờm trong dạ dày, chẳng hạn như những người bị chướng bụng, miệng nhờn nhiều đờm, khó tiêu, sợ uống nước và lưỡi dày, nhờn.