**[Nguyên liệu nấu cháo]** Khoảng 2 cân (1 kg) xương cừu, 2 lạng (100 g) gạo nếp hoặc gạo tẻ, một nhúm muối, 2 nhánh hành lá và 3-5 lát gừng.

**[Công dụng và Chỉ định]** Bổ thận khí, cường cơ, xương, bổ tỳ vị. Thích hợp cho người gầy yếu, thận hư, lạnh, khó xoay lưng, chân tay yếu, đau nhức cơ, tỳ vị suy nhược, tiêu chảy mãn tính, kiết lỵ mãn tính, xuất huyết giảm tiểu cầu và thiếu máu bất sản.

**[Cách chế biến]** Lấy xương cừu tươi, rửa sạch, giã nát, cho nước vào, ninh nhừ. Dùng nước dùng thay nước lọc để nấu cháo. Khi cháo gần chín, cho thêm muối, gừng và hành lá vào, ninh nhỏ lửa hai ba lần trước khi dùng.

**[Giải thích về cháo]** Xương cừu có vị ngọt, tính ấm, có tác dụng làm ấm, bổ thận, bổ khí, rất tốt cho việc bổ thận, tăng cường cơ bắp và xương khớp. Xương cụt rất hiệu quả trong các chứng thận hư, lạnh, thể lực yếu, lưng dưới và đầu gối yếu. Hồ Tư Huệ, một ngự y thời nhà Nguyên, từng nói: "Xương cụt bổ thận, sáng mắt, bổ tỳ, bổ huyết hư hàn." Lý Thời Trân thời nhà Minh cũng nói: "Cột sống bổ thận hư, khai thông kinh lạc, trị đau lưng, tiêu chảy. Xương chày chủ yếu trị tỳ hư, thận hư, tỳ hư, tỳ hư, bạch đới." Thích hợp cho người bệnh suy nhược. Sách "Phụ bản ngàn phương thuốc vàng" ghi lại: "Một bài thuốc bổ dưỡng, bổ khí, bổ tỳ. Hai xương cừu giã nhỏ, đun với một cục nước lớn trên lửa nhỏ cho đến khi còn lại ba đấu (đơn vị thể tích). Có thể dùng để nấu canh, cháo hoặc mì tùy thích." Cháo xương cừu có thể dùng để nấu canh rau, cháo hoặc mì. Theo sách y học cổ truyền, có hơn mười bài thuốc hữu hiệu dùng xương cừu nấu cháo. Cháo xương cừu dễ tiêu hóa, dễ hấp thụ, khi nấu với cơm có tác dụng làm ấm, bổ tỳ. Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng "thận quản xương" và "xương sinh tủy". Xương cừu chứa một lượng lớn các chất vô cơ, hơn một nửa trong số đó là canxi photphat. Ngoài ra, chúng còn chứa một lượng nhỏ canxi cacbonat, magie photphat và một lượng nhỏ flo, clo, natri, kali, sắt và nhôm. Flo là một thành phần quan trọng của xương. Do đó, thường xuyên ăn cháo xương dê không chỉ bổ thận, cường tráng xương cốt mà còn chứng minh tính đúng đắn của lý luận y học cổ truyền Trung Quốc. Vì cháo xương dê bổ thận, thận điều tiết xương, xương sinh tủy, nên có nhiều ghi chép hiện đại về việc sử dụng cháo xương dê để điều trị xuất huyết giảm tiểu cầu và thiếu máu bất sản.

Nguồn: *Tiền Kim Nhất Phương*

Tác giả của cuốn sách này, Tôn Tư Miêu, là một danh y thời Đường, sinh năm 581 tại Hoa Nguyên, Tĩnh Chiếu (nay là huyện Diêu, tỉnh Thiểm Tây) và mất năm 682, thọ 101 tuổi. Ở tuổi 20, ông đã am hiểu các tác phẩm của các danh y cổ đại và học thuyết của nhiều trường phái, hành nghề y với hàng xóm và họ hàng. Từ nhỏ, ông đã mắc nhiều bệnh, chịu đựng những đau đớn của bệnh tật, và để chữa bệnh, ông đã "cạn kiệt tài sản gia đình vào thuốc men". Ông cảm nhận sâu sắc rằng cứu người là vô cùng quan trọng; mạng sống còn quý hơn vàng. Vàng có thể mua được đồ vật, nhưng mạng sống thì không. Vì vậy, ông đã dành cả cuộc đời để viết hai tác phẩm đồ sộ, *Thiên Kim Dược Phương* và *Thiên Kim Dật Phương*, những đóng góp to lớn cho y học và được phong tặng danh hiệu "Vua Y học". Tôn Trung Sơn rất giỏi về bảo vệ sức khỏe và nhấn mạnh liệu pháp ăn uống. Trong *Đơn thuốc thiết yếu trị giá ngàn vàng*, Tập 26, "Liệu pháp ăn uống", ông viết: "Nền tảng của một cuộc sống khỏe mạnh phụ thuộc vào thực phẩm, và tốc độ chữa bệnh phụ thuộc vào thuốc. Người không hiểu cách dùng thực phẩm đúng cách không thể bảo vệ mạng sống, và người không hiểu chống chỉ định của thuốc không thể chữa bệnh... Vì vậy, thực phẩm có thể trục xuất tà khí, làm dịu nội tạng, làm sảng khoái tinh thần, làm tươi mới tâm trí, nuôi dưỡng khí huyết. Nếu một người có thể dùng thực phẩm để chữa bệnh và giải tỏa căng thẳng tinh thần, người đó có thể được coi là một bác sĩ tài giỏi." Ông cũng nói: "Người thầy thuốc trước hết phải hiểu rõ nguồn gốc bệnh, biết nguyên nhân gây bệnh và điều trị bằng thực phẩm. Nếu liệu pháp thực phẩm không chữa khỏi, hãy kê đơn thuốc." Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của liệu pháp ăn uống trong việc duy trì sức khỏe. Cháo xương cừu được trích từ phần "Bổ dưỡng thiên nhiên" trong *Phụ lục của cuốn "Những đơn thuốc thiết yếu đáng giá ngàn vàng" (The Essential Prescriptions Worth a Thousand Gold Pieces), Tập 12. **Lưu ý:** Cháo xương cừu nên được dùng ấm khi bụng đói vào bữa sáng và bữa tối vào mùa thu và mùa đông, với liệu trình kéo dài 10-15 ngày. Nên ngừng sử dụng khi bị cảm lạnh và sốt.

【Tài liệu tham khảo】

*Thái Bình Thánh Hội Phương*, Tập 97: "Chữa suy nhược, bổ khí, bổ tinh, nấu cháo xương sống cừu. Lấy một nắm xương sống cừu, bao gồm cả đuôi, 30g Cistanche deserticola (ngâm rượu qua đêm, cạo bỏ lớp da nhăn nheo), một phần Cuscuta chinensis (ngâm rượu ba ngày, phơi nắng, xay thành bột riêng), ba cây hành lá (bỏ rễ, thái nhỏ), và ba phần gạo. Băm nhỏ xương sống, thêm chín cốc nước lớn, ninh nhỏ lửa cho đến khi còn ba cốc, vớt bỏ bã, cho nước dùng xương vào gạo và Cistanche deserticola, nấu cho đến khi cháo gần chín, thêm hành lá và gia vị, khi cháo chín, thêm bột Cuscuta chinensis và hai phần rượu, khuấy đều và ăn khi bụng đói. dạ dày."

*Tấm Gương Trị Liệu Thực Phẩm: Về Các Bài Thuốc Chữa Tỳ Vị Khí Yếu và Chán Ăn* ghi: "Chữa tỳ vị lạnh, suy nhược, gầy yếu, chán ăn nghiêm trọng: Một cái xương sườn cừu giã nát; nửa cân gạo trắng. Trước tiên, luộc xương để lấy nước dùng, sau đó cho gạo, hành lá, tiêu, gừng và muối vào nấu cháo. Ăn khi bụng đói." *Những Điều Cần Thiết Về Chế Độ Ăn Uống và Dinh Dưỡng: Tập Hai* ghi: "Cháo Xương Cừu: Chữa suy nhược, mệt mỏi, đau lưng dưới và đầu gối. Một cái xương cừu nguyên con giã nát; một miếng vỏ quýt khô (bỏ phần trắng); hai miếng riềng; hai quả khoai môn; ba mươi lăm gram gừng tươi; một ít muối. Thêm ba đấu nước, đun nhỏ lửa để lấy nước dùng, lọc cho trong và nấu cháo như bình thường." *Đa Năng Tạp Lục: Quyển Bốn* ghi: "Cháo xương dê chữa dạ dày yếu ở người già không ăn uống được. Một xương dê giã nát; bốn hecta kê xanh; thêm năm sheng nước, ninh xương lấy hai sheng nước dùng, sau đó cho gạo vào nấu cháo. Ăn thường xuyên khi bụng đói rất hiệu quả." "Thực phẩm, Y học cổ truyền và Phương thuốc tiện dụng": "Ban xuất huyết giảm tiểu cầu, thiếu máu bất sản: 1-2 xương ống chân dê sống, giã nát, thêm 10-20 quả táo tàu và một lượng gạo nếp vừa đủ, nấu thành cháo loãng, ngày uống 2-3 lần. Một liệu trình 15 ngày."